Cilt: 7 Sayı: 2, 16.12.2023

Yıl: 2023

Makaleler

Fırat Üniversitesi Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, sosyal ve beşeri bilimler alanında özgün ve nitelikli çalışmaları bilimsel bir yaklaşımla ele almak amacıyla yayımlanan hakemli bir dergidir. Dergimiz haziran ve aralık olmak üzere yılda iki defa düzenli olarak yayımlanmaktadır. 

Dergimiz Türkçe ve İngilizce dillerinde alanına yenilik getiren çalışmalara yer verir. Dergide yayımlanan yazıların bilimsel ve hukukî sorumluluğu, yazarlarına aittir. Yayınlanan yazıların bütün yayın hakları Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi’ne ait olup yayıncının izni olmadan kısmen veya tamamen basılamaz, çoğaltılamaz veya elektronik ortama taşınamaz.

Sosyal bilimler alanında yapılan tüm çalışmalar dergimizin kapsamındadır.

YAZIM KURALLARINA UYMAYAN ÇALIŞMALAR KABUL EDİLMEYECEKTİR.

  • ÇALIŞMALAR  KAYNAKÇA DAHİL 25 (YİRMİBEŞ) SAYFAYI AŞMAMALIDIR.
  • DOSYALAR SİSTEME YÜKLENİRKEN YAZAR İSİMLERİ ÇIKARILMALI YAZAR İSİMLERİ FARKLI BİR DOSYA İLE GÖNDERİLMELİDİR (DOSYADA YAZAR AD SOYAD, UNVAN, KURUM, MAİL ADRESİ, ORCID NUMARASI OLMALIDIR)
  • ÇALIŞMALARIN ÖZETİ EN AZ 250 EN FAZLA 400 KELİME OLMALIDIR (TÜRKÇE ÇALIŞMALARIN İNGİLİZCE, İNGİLİZCE ÇALIŞMALARIN TÜRKÇE ÖZETİ BULUNMALIDIR)
  • ÇALIŞMALARIN BENZERLİK ORANI % 20 DEN FAZLA OLMAMALIDIR. BENZERLİK TARAMASI DERGİ EDİTÖRLERİ TARAFINDAN TURNİTİN, İNTİHAL.NET VB. PROGRAMLAR ÜZERİNDEN YAPILACAKTIR (TEZDEN ÜRETİLEN VE TEZDEN ÜRETİLDİĞİ BELİRTİLEN ÇALIŞMALAR BENZERLİK ORANIN TEZLE UYUMLU OLMASI DURUMUNDA HARİÇ TUTULUR).
  • GENEL YAZIM KURALLARI;

SAYFA DÜZENİ, KAĞIT BOYUTU GENİŞLİK 16,5 CM, YÜKSEKLİK 24 CM OLACAK ŞEKİLDE DÜZENLENMELİDİR (BU DÜZENLEME İÇİN; SAYFA DÜZENİ-KENAR BOŞLUKLARI-ÖZEL KENAR BOŞLUKLARI-KAĞIT 

YAZILAR METNİN TAMAMI BAŞLIKLAR DAHİL 1,15 SATIR ARALIĞI OLACAKTIR. PARAGRAFLAR ARASI BOŞLUK (ENTER) VERİLMEYECEK, BUNUN YERİNE HEM ÖNCE HEM SONRA 6NK ARALIK BIRAKILACAKTIR. BU DÜZEN, ŞEKİL, GRAFİK, TABLO VE BENZERİ İÇİN DE GEÇERLİDİR. 

·     ÖRNEK MAKALE İÇİN TIKLAYINIZ 

  

 Yayın Etiği Beyanı

Fırat Üniversitesi Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi yayın etiğinde en yüksek standartları kabul eder. Dergimiz Commitee on Publıcation Ethics (COPE), Dırectory of Open Access Journal (DOAJ) ve World Association of Medical Editors (WAME) tarafından yayınlanan akademik etik ilkelerini uygular.
Temel etik değerler için; Principles of Transparency and Best Practice in Scholarly Publishing adresine bakınız: https://publicationethics.org/resources/guidelines-new/principles-transparency-and-best-practice-scholarly-publishing
Dergiye gönderilen çalışmalar etik ilkeler çerçevesinde yapılmış, orijinal, başka bir dergi ve kuruma gönderilmemiş ve yayınlanmamış olmalıdır. Gönderilen bütün çalışmalar editör, en az iki kör hakem değerlendirmesinden geçer ve yayın kurulunun onayı ile yayınlanır. Gönderilen çalışmalarda tespit edilen intihal, duplikasyon, sahte yazarlık, veri fabrikasyonu, dilimleme, telif hakkı ihlali ve çıkar çatışmasının gizlenmesi doğrudan etik dışı davranış olarak kabul edilir. Yayına gönderilen veya yayınlandıktan sonra etik dışı davranışlar tespit edilen çalışmalar yayından çıkarılır.


Araştırma Etiği

Dergi araştırma etiğinde en yüksek standartları gözetir ve aşağıda tanımlanan uluslararası araştırma etiği ilkelerini benimser. Makalelerin etik kurallara uygunluğu yazarların sorumluluğundadır.


- Araştırmanın tasarlanması, tasarımın gözden geçirilmesi ve araştırmanın yürütülmesinde, bütünlük, kalite ve şeffaflık ilkeleri sağlanmalıdır.

- Araştırma ekibi ve katılımcılar, araştırmanın amacı, yöntemleri ve öngörülen olası kullanımları; araştırmaya katılımın gerektirdikleri ve varsa riskleri hakkında tam olarak bilgilendirilmelidir.

- Araştırma katılımcılarının sağladığı bilgilerin gizliliği ve yanıt verenlerin gizliliği sağlanmalıdır. Araştırma katılımcıların özerkliğini ve saygınlığını koruyacak şekilde tasarlanmalıdır.

- Araştırma katılımcıları gönüllü olarak araştırmada yer almalı, herhangi bir zorlama altında olmamalıdırlar.

- Katılımcıların zarar görmesinden kaçınılmalıdır. Araştırma, katılımcıları riske sokmayacak şekilde planlanmalıdır.

- Araştırma bağımsızlığıyla ilgili açık ve net olunmalı; çıkar çatışması varsa belirtilmelidir.

- Deneysel çalışmalarda, araştırmaya katılmaya karar veren katılımcıların yazılı bilgilendirilmiş onayı alınmalıdır. Çocukların ve vesayet altındakilerin veya tasdiklenmiş akıl hastalığı bulunanların yasal vasisinin onayı alınmalıdır.

Yazarların Sorumluluğu

Makalelerin bilimsel ve etik kurallara uygunluğu yazarların sorumluluğundadır. Yazar makalenin orijinal olduğu, daha önce başka bir yerde yayınlanmadığı ve başka bir yerde, başka bir dilde yayınlanmak üzere değerlendirmede olmadığı konusunda teminat sağlamalıdır. Uygulamadaki telif kanunları ve anlaşmaları gözetilmelidir. Telife bağlı materyaller (örneğin tablolar, şekiller veya büyük alıntılar) gerekli izin ve teşekkürle kullanılmalıdır. Başka yazarların, katkıda bulunanların çalışmaları ya da yararlanılan kaynaklar uygun biçimde kullanılmalı ve referanslarda belirtilmelidir.

Gönderilen makalede tüm yazarların akademik ve bilimsel olarak doğrudan katkısı olmalıdır, bu bağlamda “yazar” yayınlanan bir araştırmanın kavramsallaştırılmasına ve dizaynına, verilerin elde edilmesine, analizine ya da yorumlanmasına belirgin katkı yapan, yazının yazılması ya da bunun içerik açısından eleştirel biçimde gözden geçirilmesinde görev yapan birisi olarak görülür. Yazar olabilmenin diğer koşulları ise, makaledeki çalışmayı planlamak veya icra etmek ve / veya revize etmektir. Fon sağlanması, veri toplanması ya da araştırma grubunun genel süpervizyonu tek başına yazarlık hakkı kazandırmaz. Yazar olarak gösterilen tüm bireyler sayılan tüm ölçütleri karşılamalıdır ve yukarıdaki ölçütleri karşılayan her birey yazar olarak gösterilebilir. Yazarların isim sıralaması ortak verilen bir karar olmalıdır.

Yazarlık için yeterli ölçütleri karşılamayan ancak çalışmaya katkısı olan tüm bireyler “teşekkür / bilgiler” kısmında sıralanmalıdır. Bunlara örnek olarak ise sadece teknik destek sağlayan, yazıma yardımcı olan ya da sadece genel bir destek sağlayan, finansal ve materyal desteği sunan kişiler verilebilir.

Bütün yazarlar, araştırmanın sonuçlarını ya da bilimsel değerlendirmeyi etkileyebilme potansiyeli olan finansal ilişkiler, çıkar çatışması ve çıkar rekabetini beyan etmelidirler. Bir yazar kendi yayınlanmış yazısında belirgin bir hata ya da yanlışlık tespit ederse, bu yanlışlıklara ilişkin düzeltme ya da geri çekme için editör ile hemen temasa geçme ve işbirliği yapma sorumluluğunu taşır.

Editör ve Hakem Sorumlulukları

Editör çalışmaları, yazarların cinsiyetinden, uyruğundan, dini inancından ve siyasi felsefesinden bağımsız olarak değerlendirir. Yayına gönderilen makalelerin adil bir şekilde çift taraflı kör hakem değerlendirmesinden geçmelerini sağlar. Gönderilen makalelere ilişkin tüm bilginin, makale yayınlanana kadar gizli kalacağını garanti eder. Editör içerik ve yayının toplam kalitesinden sorumludur.

Hakemler çalışmayla ilgili, yazarlarla ve/veya araştırmanın finansal destekçileriyle çıkar çatışmaları olmamalıdır. Değerlendirmelerinin sonucunda tarafsız bir yargıya varmalıdırlar. Gönderilmiş yazılara ilişkin tüm bilginin gizli tutulmasını sağlamalı ve yazar tarafında herhangi bir telif hakkı ihlali ve intihal fark ederlerse editöre raporlamalıdırlar. Hakem, makale konusu hakkında kendini vasıflı hissetmiyor ya da zamanında geri dönüş sağlaması mümkün görünmüyorsa, editöre bu durumu bildirmelidir.

Değerlendirme sürecinde editör hakemlere gözden geçirme için gönderilen makalelerin, yazarların özel mülkü olduğunu ve bunun imtiyazlı bir iletişim olduğunu açıkça belirtir. Hakemler ve yayın kurulu üyeleri başka kişilerle makaleleri tartışamazlar. Hakemlerin kimliğinin gizli kalmasına özen gösterilmelidir. Bazı durumlarda editörün kararıyla, ilgili hakemlerin makaleye ait yorumları aynı makaleyi yorumlayan diğer hakemlere gönderilerek hakemlerin bu süreçte aydınlatılması sağlanabilir.
Okuyucu ile ilişkiler

Editörler tüm okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcıların ihtiyaç duydukları bilgi, beceri ve deneyim beklentilerini dikkate alarak karar vermelidir. Yayınlanan çalışmaların okuyucu, araştırmacı, uygulayıcı ve bilimsel literatüre katkı sağlamasına ve özgün nitelikte olmasına dikkat etmelidir. Ayrıca editörler okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılardan gelen geri bildirimleri dikkate almak, açıklayıcı ve bilgilendirici geri bildirim vermekle yükümlüdür.

Hakemler ile ilişkiler

Editörlerin hakemlere karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki şekildedir:
- Hakemleri çalışmanın konusuna uygun olarak belirlemelidir.
- Hakemlerin değerlendirme aşamasında ihtiyaç duyacakları bilgi ve rehberleri sağlamakla yükümlüdür.
- Yazarlar ve hakemler arasından çıkar çatışması olup olmadığını gözetmek durumundadır.
- Körleme hakemlik bağlamında hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutmalıdır.
- Hakemleri tarafsız, bilimsel ve nesnel bir dille çalışmayı değerlendirmeleri için teşvik etmelidir.
- Hakemleri zamanında dönüş ve performans gibi ölçütlerle değerlendirmelidir.
- Hakemlerin performansını artırıcı uygulama ve politikalar belirlemelidir.
- Hakem havuzunun dinamik şekilde güncellenmesi konusunda gerekli adımları atmalıdır.
- Nezaketsiz ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellemelidir.
- Hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması için adımlar atmalıdır.

Kalite güvencesi

Editörler; dergide yayınlanan her makalenin dergi yayın politikaları ve uluslararası standartlara uygun olarak yayınlanmasından sorumludur.

Kişisel verilerin korunması

Editörler; değerlendirilen çalışmalarda yer alan deneklere veya görsellere ilişkin kişisel verilerin korunmasını sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan bireylerin açık rızası belgeli olmadığı sürece çalışmayı reddetmekle görevlidir. Ayrıca editörler; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korumaktan sorumludur.
Akademik yayın bütünlüğünü sağlamak

Editörler çalışmalarda yer alan hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirme içeren yargıların hızlı bir şekilde düzeltilmesini sağlamalıdır.

Fikri mülkiyet haklarının korunması


Editörler; yayınlanan tüm makalelerin fikri mülkiyet hakkını korumakla, olası ihlallerde derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunmakla yükümlüdür. Ayrıca editörler yayınlanan tüm makalelerdeki içeriklerin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi adına gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.

Yapıcılık ve tartışmaya açıklık

Editörler;
- Dergide yayınlanan eserlere ilişkin ikna edici eleştirileri dikkate almalı ve bu eleştirilere yönelik yapıcı bir tutum sergilemelidir.
- Eleştirilen çalışmaların yazar(lar)ına cevap hakkı tanımalıdır.
- Olumsuz sonuçlar içeren çalışmaları göz ardı etmemeli ya da dışlamamalıdır.

Şikayetler

Editörler; yazar, hakem veya okuyuculardan gelen şikayetleri dikkatlice inceleyerek aydınlatıcı ve açıklayıcı bir şekilde yanıt vermekle yükümlüdür.

Politik ve Ticari kaygılar

Dergi sahibi, yayıncı ve diğer hiçbir politik ve ticari unsur, editörlerin bağımsız karar almalarını etkilemez.

Çıkar çatışmaları

Editörler; yazar(lar), hakemler ve diğer editörler arasındaki çıkar çatışmalarını göz önünde bulundurarak, çalışmaların yayın sürecinin bağımsız ve tarafsız bir şekilde tamamlamasını garanti eder.


Diğer ihlaller

1. Dergiye gönderilen makalelerde, yasadışı grupları destekleyen veya çıkarsamaya sebep olacak, hakemlerin veya editörlerin dikkatinden kaçmış makaleler yayın sürecine alınmayacak ve gerekirse yayın sürecinden çıkarılacaktır.

2. Son yapılan düzeltmelerle kabul ve yayın sürecinde olup kontrol etmeleri için tekrardan yazarlara gönderilen makalelere yasadışı grupları destekleyecek ifadelerden, ayrıca hakemlere ve editörlere danışma talebi bulunmadan eklenen tüm ifadelerden veya etik kuralları ihlal eden tüm bilgilerden yazarların kendisi sorumludur.

3. Editör ve hakemlerin bilgisi dışında yapılan tomplumsal kuralları ihlal eden ve yasadışı grupları destekleyen her türlü ifadeler ve bilgiler farkedilmesi dahilinde makale yayınlanamaz ve ayrıca yayın süreciden çıkarılır.

4. Bilimsel etiğe sığmayacak ve kanunları ihlal edecek, dergi politikalarına aykırı makaleler için dergimiz herhangi bir sorumluluk taşımamaktadır. Tüm sorumluluk yazarlara aittir.

5. Makalelerin son düzenlemelerinin yapılmasından, sayfalarının kontrol edilmesinden ve yazar bilgilerinden, tablo, grafik ve ifadelerin gözden geçirilmesinden yazarlar sorumludur.

Dergide makale yayını ve makale süreçlerinin yürütülmesi ücrete tabi değildir. Dergiye gönderilen ya da yayın için kabul edilen makaleler için işlemleme ücreti ya da gönderim ücreti alınmaz.